Artystyczna kooperacja studentów Politechniki Warszawskiej i Akademii Sztuk Pięknych

Czy można połączyć świat techniki i technologii ze sztuką? Okazuje się, że jak najbardziej tak! Udowadniają to studenci stołecznych uczelni – PW i APS, którzy połączyli siły przy tworzeniu wystawy Vaporeware. Organizatorami wystawy są Pracownia 3d i Zdarzeń Wirtualnych Wydziału Sztuki Mediów ASP w Warszawie oraz Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Członkowie Koła Naukowego Robotyków z PW współpracowali w tworzeniu części wystawy od strony naukowo technicznej.

Eksponaty na wystawie Vaporeware to prototypy, szkice i prace w procesie — cyfrowe instalacje, interaktywne doświadczenia, eksperymenty wizualno-dźwiękowe oraz projekty wykorzystujące technologie takie jak VR, AI czy sensoryka. Są to nowatorskie realizacje, które testują nowe formy narracji i estetyki w przestrzeni wirtualnej, często łącząc elementy fizyczne z cyfrowymi.

Pokazywane realizacje badają relacje między światem fizycznym a cyfrowym, eksplorując nowe formy narracji, interakcji i estetyk obecności w przestrzeniach wirtualnych. Zamek Ujazdowski pełni tu rolę testowego interfejsu, umożliwiając publiczności aktywny udział i wpływ na rozwój projektów. Tytuł nawiązuje do terminu "vaporware", ironicznie podkreślając efemeryczność i eksperymentalny charakter prac.

Międzyuczelniana współpraca

Jak wyjaśnia Dominik Chmielak, Prezes Koła Naukowego Robotyków PW, pierwszy kontakt ze studentami ASP został nawiązany na długo przed wystawą. 

- Kontakt z osobami z ASP pojawił się już 2 lata temu, kiedy studentka tej uczelni szukała pomocy z wytłumaczeniem, jak zrobić rzeźbę, która miała poruszać się w odpowiedni sposób w ramach pracy dyplomowej. Po 2 latach zwróciła się do nas z możliwością współpracy z Pracownią 3D i Zdarzeń Wirtualnych – mówi Dominik Chmielak. 

Autor jednego z eksponatów, Dawid Konopka, nawiązał współpracę z Kołem Naukowym Robotyków PW właśnie za pośrednictwem osoby, z którą Koło wcześniej już współdziałało przy innych projektach. Przy tym artystycznym projekcie pracowało pięciu studentów z KN Robotyków PW: Marcin Kurkowicz, Bartłomiej Skoniecki, Paweł Kosowski, Grzegorz Niziołek i Tymek Piwoński. 

Wśród zrealizowanych zadań znalazło się zaprojektowanie i implementacja sieci neuronowej, zdolnej do wykrywania twarzy oraz analizy mimiki obserwatora za pomocą kamery. Na podstawie zarejestrowanych ekspresji twarzy widza, system dynamicznie modyfikował częstotliwość pulsowania światła zamontowanego na eksponacie, umożliwiając tym samym jego interaktywną reakcję na obecność i emocje odbiorcy. Dodatkowo, jednym z elementów instalacji było źródło światła, którego ciągłość działania została celowo zakłócona w losowo wybranych momentach, co miało na celu oddanie charakteru środowiska industrialnego oraz wzmocnienie atmosfery instalacji. W projekcie wykorzystano m.in. mikrokontrolery, mini komputery oraz sztuczne sieci neuronowe sparowane z wizją i analizą obrazu.

– Czasami stare lampy uliczne, z powodu zużycia, lekko migocą. Jest to moment, kiedy przedmiot zaczyna tracić swoją funkcję, a jego znaczenie ulega przesunięciu. Badam te momenty w relacji z obserwatorem, próbując odzyskać głębię doświadczenia w kontakcie z obiektem. Materiały użyte w instalacji to przedmioty o podobnej historii – stara lampa uliczna, drobne elementy z różnych materiałów oraz stalowe konstrukcje pochodzące ze spalonego kompleksu handlowego. Jeden z obiektów – lampa połączona z siecią neuronową – reaguje na obecność widza, przekształcając jego ekspresję twarzy w zmiany natężenia i rytmu światła. Stopniowo zmniejszając reaktywność grup obiektowych, pojawia się pytanie: czy tylko to, co reaguje, możemy uznać za zdolne do relacji? Czy możliwa jest identyfikacja również z tym, co milczy, co pozostaje niezmienne – a jeśli tak, to do jakiego stopnia? Poprzez zestawienie kontrastów – zdegradowanych obiektów i elementów reagujących na ludzką obecność – staram się zbadać relacje między współczesnością a tym, co odrzucone – opisuje swoją pracę Dawid Konopka z Akademii Sztuk Pięknych.  

Sytuacja, w której technologia zazębiała się z sztuką, była dla studentów z KN Robotyków ciekawym doświadczeniem. Liczą, że współpraca przy obecnej wystawie stanie się początkiem regularnych kontaktów i wspólnych przedsięwzięć z Pracownią z Akademii Sztuk Pięknych, również w kontekście przyszłych wystaw.

Wystawa Vaporeware jest skierowana do osób zainteresowanych sztuką współczesną, kulturą cyfrową, technologią oraz nowymi mediami — zarówno specjalistów, jak i szerokiej publiczności. Szczególnie zapraszani są ci, którzy chcą aktywnie uczestniczyć w doświadczeniu sztuki, wchodząc w interakcję z pracami oraz współtworząc ich sens.