Smart Villages Plus – inteligentna wieś z nauką w tle

Dostosowanie rozwoju terenów wiejskich i poprawy jakości życia do potrzeb oraz potencjału konkretnego regionu – taki jest cel projektu, którego liderem jest Wydział Geodezji i Kartografii PW. To szansa nie tylko na rewitalizację obszarów wiejskich, ale przede wszystkim na ich zrównoważony i wielostronny rozwój dzięki nowatorskiemu wykorzystaniu zasobów technologicznych.

Celem projektu jest wykonanie usług badawczych dotyczących rozszerzenia i wdrożenia nowych rozwiązań w ramach koncepcji Smart Villages dla Mazowsza oraz implementacja wytycznych i materiałów dla rolników, mieszkańców obszarów wiejskich oraz przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego. Przedsięwzięcie finansowane jest z budżetu Województwa Mazowieckiego. Zaplanowany budżet wynosi 2 000 000,00 zł brutto. Prace zaplanowano na lata 2025–2027.

Wydział Geodezji i Kartografii w projekcie

Departament Cyfryzacji, Geodezji i Kartografii Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie podjął inicjatywę poszukiwania najlepszych rozwiązań, które mogą być zrealizowane w ramach koncepcji Smart Villages. W tym celu wielokrotnie były organizowane naukowe dyskusje, w ramach których zapraszano przedstawicieli różnych jednostek naukowych, mających dorobek naukowy w zakresie podejmowanych zagadnień. W wyniku prowadzonych dyskusji wyłoniono ostatecznie instytucje i ich przedstawicieli. Tak powstało konsorcjum, którego liderem jest Wydział Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej. 

Projekt ma przynieść konkretne efekty. Główne z nich to: 

• opracowanie materiałów niezbędnych do opracowania najoptymalniejszych funkcjonalności produktów zamawianych w ramach FEM na lata 2021–2027 oraz wytycznych dla rolników i mieszkańców obszarów wiejskich Mazowsza zawierających praktyczne wskazówki,
• opracowanie koncepcji aktualizacji mapy glebowo-rolniczej oraz zaproponowanie możliwości wykorzystania kartograficznych opracowań tematycznych.
• wskazanie możliwości wdrożenia i propozycje rozwiązań dla nowoczesnej infrastruktury na obszarach wiejskich oraz przygotowanie założeń do testowania i weryfikacji społecznej rozwiązań wypracowanych w ramach przedsięwzięcia Smart Villages dla Mazowsza.

Zadania naukowe i organizacyjne w projekcie w głównej mierze realizowane są przez pracowników Zakładu Katastru i Gospodarki Nieruchomościami, przy współpracy innych pracowników naukowo-dydaktycznych Wydziału. Formalne funkcje kierownicze w projekcie pełnią: prof. dr hab. inż. Katarzyna Sobolewska-Mikulska (kierownik projektu), dr hab. inż. Anna Bielska (przewodnicząca Rady Konsorcjum), dr inż. Natalia Sajnóg (przewodnicząca Komitetu Sterującego). 

Nowoczesne technologie w służbie polskiej wsi 

Merytorycznie projekt jest realizowany zgodnie z agendą konsorcjum i obejmuje interdyscyplinarny zakres badań i wdrożeń dotyczących obszaru mazowieckiej wsi, poprzez współdziałanie nauki, badań oraz technologii unowocześnia obszarów wiejskich i przeciwdziała niekorzystnym zjawiskom demograficznym oraz społecznym. 

Nasi naukowcy są odpowiedzialni za przeprowadzenie badań, w tym badań terenowych, w wyniku których zostaną opracowane następujące produkty:

• rekomendacje procedur geodezyjnych w kształtowaniu przestrzeni obszarów wiejskich,
• rekomendowane kierunki rozwoju gospodarstw rolnych.
• działania inicjujące poprawę gospodarowania wodą w rolnictwie,
• rekomendacje dla jednostek samorządu terytorialnego oraz Wojewódzkich Biur Geodezji i Terenów Rolnych w odniesieniu do modeli gospodarstw rolnych,
• koncepcja założeń konkursu Smart Villages – Mój Dyplom Twoja Wieś,
• regulamin konkursu Smart Villages – Mój Dyplom Twoja Wieś,
• koncepcja założeń do aktualizacji mapy glebowo-rolniczej,
• metodyka prac terenowych, ich realizacja i przebieg badań na wybranym obszarze testowym stanowiącym obręb ewidencyjny,
• metodyka aktualizacji mapy glebowo-rolniczej (w tym interpretacja i weryfikacja przyjętych założeń teoretycznych z wynikami badań terenowych, wybór narzędzi i metod skutecznych do przeprowadzenia aktualizacji mapy glebowo-rolniczej),
• ankieta dotycząca oceny społecznej barier w rozwoju infrastruktury zielono-błękitnej na obszarach wiejskich,
• metodyka zasad rozwoju infrastruktury zielono-błękitnej w ujęciu prawnym oraz ekonomicznym (w tym wskazanie zagadnień tematycznych istotnych w aspekcie projektowania i funkcjonowania infrastruktury zielono-błękitnej, koncepcja metodyki umożliwiającej kompleksowy rozwój infrastruktury zielono-błękitnej),
• projekt rozwoju infrastruktury zielono-błękitnej o charakterze prawno-ekonomicznym na obszarze testowym,
• charakterystyka aktualnej sytuacji pod względem lokalizacji urządzeń melioracji wodnych, gruntów pod stawami, gruntów pod lasami, gruntów zadrzewionych i zakrzewionych, gruntów we własności Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych Ewidencji Gruntów i Budynków,
• propozycja koncepcji wskaźników prognostycznych do oceny zapotrzebowania na realizację inwestycji opartych na zasobach przyrody mających na celu zwiększanie zdolności retencyjnych, takich jak: inwestycje polegające na budowie mikrozbiorników wodnych oraz inwestycje o charakterze środowiskowo-krajobrazowym, mających na celu zwiększenie retencji krajobrazowej i glebowej.
• określenie priorytetowych kierunków rozwoju zabudowy, na podstawie obszarów testowych, celem dopasowania do strategicznej infrastruktury komunikacyjnej związanej z rozwojem i wzrostem gospodarczym województwa (poziom województwa).
• propozycja wskaźników dotyczących zapotrzebowania na: realizację nowych inwestycji drogowych, modernizację istniejącej sieci drogowej, likwidację zbędnej sieci drogowej,
• propozycja rozwoju zabudowy w odniesieniu do uwarunkowań i kierunków rozwoju sieci transportowej,
• koncepcja dyspozycji terenem w aspekcie odnawialnych źródeł energii, w tym wiatr, energia solarna, biomasa,
• przeprowadzenie spotkań informacyjno-instruktażowych z zakresu zadań i produktów realizowanych przez Wydział Geodezji i Kartografii PW; zapoznanie wskazanych wykonawców z produktami i rezultatami poszczególnych zadań,
• publikacje popularnonaukowe. 

– Smart Villages Plus to inicjatywa, która pokazuje, że przyszłość polskiej wsi jest smart – wskazuje prof. Katarzyna Sobolewska-Mikulska, kierownik projektu. – Dzięki współpracy z tak uznawanym ośrodkiem naukowym jak Politechnika Warszawska możliwe jest opracowywanie nowatorskich rozwiązań, które poprawią jakość życia.